Гудцаты Куыцыйы фырт Агуыбе  

(1867-1959) 

Зындгонд ирон бæхылбадæг, XX-æм æнусы райдайæны дунейы алы бæстæты цирк-уарзæг адæмы йæ аивадæй дисы чи æфтыдта. 

Агуыбе райгуырди Дзæуджыхъæуы. Йæ чысылæй фæстæмæ тынг бирæ бауарзта бæхыл бадын æмæ хъазын. Цирчы артист та ссис бынтон æнæнхъæлæджы. 

Цæвиттон, йæ сыхагимæ ацыди Ростовмæ æмæ уым райдытта кусын бæхгæсæй. Иу хатт куы уыдис, уæд иу репетицийы фæстæ, артисттæ сценæйæ куы ацыдысты, уæд Агуыбе бæхтæй иуыл абдти æмæ цæрдæг æрхъазыди, ирон адæмон бæхылбадыны дæсныйад æвдисгæйæ . Фыр диссагæй ма йæ худ дæр зæххмæ æрхауди, фæлæ йæ бæхылбадæг æнæрлæугæйæ ауыхта. Уымæн йæ фæсоæрхæджы дæр нæ уыдис, цирчы хицау æм фæсауонæй кæй кæсы, уый. Уый тынг бадис кодта йæ бæхгæсы дæсныйадыл. Йæ цæстытл ауади, адæм æм цымыдисæй куыд кæсдзысты, уый дæр. Афтæмæй Агуыбе ссис цирчы артист. 

Иу цасдæр рæстæджы фæстæ йæ ном Уæрæсейы бирæ сахарты цирчы афишæтæй нал хызтис дæлæмæ. Англисы та йын йæ номыл рауагътой цалдæр рæсугъд почты открыткæйы. Уæды газзетты арæх фыстой йæ джигитовкæйы ирон сæрмагонддзинады тыххæй. Йæ айвад сси ирон адæмон национ културæйы зынгæ фæзынд. Агубе цирчы сæвæртта ахæм равдыстытæ, кæцытæй иуæй-иутæ абоны онг дæр никæйы къухы бафтыдысты. 

1908 азы Агуыбе ацыдис фæсарæнтæм, æмæ куыста зындгонд цирчы хицау Труццимæ. 

Бирæ азты ма рухс кодта адæмы зæрдæтæ йæ диссаджы айвадæй, фæлæ йæ фæсарæйнаг цард ныры онг хæрзиртæст нæма æрцыдис. 

Чи зоны ма æрыздæхтаид йæ райгуырæн бæстæмæ, фæлæ Советон хицауад «фæсарæйнæгтæм» цы цæстæй кастис, уый йæ фæцæрын кодта йæ царды фæстаг бонты онг æцæгæлон бæстæйы.  

Зæрондырдæм артист бакуырм ис æмæ амард Англисы 1959 азы.  

Нывы: Гудцаты Агуыбейы номыл Англисы уагъд открыткæ.